Polskie cechy i znaki probiercze, czyli ile jest złota w złocie
Polskie cechy i znaki probiercze. W Polsce obowiązuje tak zwane prawo probiercze, które dotyczy wyrobów z metali szlachetnych przeznaczonych do handlu i podlegających konieczności badania oraz dokładnej charakteryzacji przez powołane w tym celu urzędy.
Cechy probiercze dla złota i srebra, obowiązujące na terenie naszego kraju, zatwierdzane są przez Główny Urząd Miar i tylko takie mogą być stosowane w pracowniach jubilerskich.
Co to jest cecha probiercza?
Kupując złotą lub srebrną biżuterię zwracamy uwagę, czy posiada ona coś w rodzaju malutkiej pieczątki, jakby odciśniętej w mało widocznym miejscu. Na takim znaczku - dokładnie można go obejrzeć używając lupy - znajdują się różne cyferki i symbole mówiące o jakości kruszcu, z którego wyrób został wykonany. Tyle wie nawet laik. A co dokładnie oznaczają tajemnicze znaczki umieszczone na biżuterii? Dzisiaj nieco przybliżymy ten temat.
Skąd się bierze i co oznacza cecha probiercza?
Każdy wyrób z metalu szlachetnego podlega badaniu, w wyniku którego zostaje oznaczony tak zwaną cechą probierczą. Cecha probiercza zawiera w sobie cenne informacje dotyczące danego materiału:
- Określa typ metalu szlachetnego i jego próbę ( dokładniej na temat próby napiszemy w kolejnym artykule ), którą oznacza się w tysięcznych częściach.
- Nie podlegają cechowaniu wyroby złote i platynowe o masie nie przekraczającej jednego grama oraz wyroby srebrne o masie nieprzekraczającej dwóch gramów w jednej sztuce lub dwóch, jeśli stanowią całość np. kolczyki.
- Wyroby biżuteryjne z metali szlachetnych powinny mieć określoną i oznaczoną zarówno próbę, jak i masę.
- Każdy wytwórca biżuterii oznacza wychodzące z jego pracowni wyroby własnym znakiem.
- Wyroby, które wyglądem tylko przypominają szlachetne kruszce lub są nimi jedynie pokryte ( pozłacane, posrebrzane)oznaczane są znakami met lub metal.
W jakim celu na biżuterii umieszcza się znak probierczy?
Znak probierczy daje dwie istotne informacje na temat biżuterii, którą trzymamy w ręku:
- Po pierwsze - dostarcza wiedzy na temat jakości wyrobu, co jest o tyle ważne, że podczas zakupu można skontrolować relację jakość - cena. Biżuteria często stanowi lokatę kapitału lub nabywana jest z okazji ważnych rocznic, aby stanowić pamiątkę rodzinną, więc jej cena adekwatna do jakości ma istotne znaczenie.
- Po drugie - pozwala odróżnić wyrób z metalu szlachetnego od produktów tańszych, z innych materiałów
i tym samym nie paść np. ofiarą oszustwa.
Wymienione sposoby oznaczania biżuterii nie dotyczą wyrobów z tombaku, które z zasady mają udawać złoto, ale o tym szerzej napiszemy w osobnym artykule - Jak odróżnić tombak od złota?
Cecha probiercza - jakie informacje są na niej umieszczane?
Główną informacją jaką przekazuje cecha probiercza jest określenie rodzaju materiału użytego do produkcji danego wyrobu. Każdy metal szlachetny ma swój przynależny, indywidualny symbol, który oznacza:
- Rycerz = złoto
- Kobieta = srebro
- Głowa konia = platyna
- Głowa psa = pallad.
Cecha probiercza zawiera również informacje o próbie ( w tysięcznych jednostkach) oraz miejscu cechowania.
Cechy probiercze złota
Złota biżuteria wykonywana jest ze złota oraz stopów innych metali, ponieważ czyste 24 - karatowe złoto jest zbyt miękkie, aby wyroby z niego mogły być noszone.
Literka K oznacza karaty, a liczba umieszczona obok określa zawartość czystego złota w 24 częściach danego stopu. Przykładowo 6K oznacza, że złoto stanowi 1/4 w danym wyrobie, a reszta to inne metale odpowiadające za kolor biżuterii np. dzięki miedzi barwa jest złoto - różowa, a zawartość niklu gwarantuje biały kolor.
Cechy probiercze srebra
Srebro jest tańszym materiałem na biżuterię i często - zupełnie niesłusznie - prze niektórych traktowanym jako ten gorszy. Mimo to jego specyficzna barwa o pięknym połysku powoduje, że ma także duże grono zwolenników, którzy nie wyobrażają sobie biżuterii i dodatków w innym kolorze. Noszą srebro przez długie lata tworząc przy jego udziale niebanalne stylizacje.
Czyste srebro w biżuterii spotykane jest rzadko, najczęściej towarzyszy mu miedź, cynk, ołów i złoto. Srebro samo w sobie - podobnie jak złoto - jest zbyt miękkie na to, by samodzielnie tworzyć biżuterię, najczęściej łączone jest
z miedzią.
Srebrne wyroby z naszej pracowni zawierają najwyższą możliwą ilość srebra, czyli 92,5% oznaczane jako 925.
Najlepsze produkty: